Chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 29 kwietnia 2016r., sygn. akt I GSK 1164/14, w którym Sąd dokonał oceny możliwości opodatkowania akcyzą ponadnormatywnych ubytków naturalnych alkoholu etylowego zużywanego w procesie produkcyjnym. Orzeczenie to zapadło na gruncie nieobowiązującej już dyrektywy horyzontalnej z 1992 r. (dyrektywa Rady 92/12/EWG z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania) oraz poprzedniej ustawy o podatku akcyzowym z 2004 r. i przepisów wykonawczych do niej. Pomimo to, może ono istotnie wpłynąć na obecnie funkcjonujący system rozliczania ubytków dla celów akcyzy, a także ukierunkować rozstrzygnięcia w innych podobnych sporach podatników z organami podatkowymi.
W ocenie NSA, polski ustawodawca dokonał wadliwej (niepełnej) implementacji art. 14 ust. 1 dyrektywy horyzontalnej z 1992 r., nakazującego zwolnienie ubytków z akcyzy. W obowiązującej obecnie dyrektywie horyzontalnej z 2008 r. (dyrektywa Rady 118/2008/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylająca dyrektywę 92/12/EWG) odpowiednikiem tego zwolnienia są przepisy art. 7 ust. 4, przewidujące wyłączenie z definicji dopuszczenia do konsumpcji, i w konsekwencji z opodatkowania akcyzą, całkowitego zniszczenia oraz nieodwracalnej utraty wyrobów akcyzowych.
Dla ubytków naturalnych wyrobów akcyzowych powstałych podczas produkcji, przetwarzania, składowania i transportu krajowe regulacje przewidywały (i przewidują również obecnie) zwolnienie ograniczone normą ustaloną w decyzji wydanej przez właściwego naczelnika urzędu celnego (tzw. decyzja ubytkowa). Ponadto, w obowiązujących obecnie przepisach, dla niektórych wyrobów normy dopuszczalnych ubytków zostały określone wprost w rozporządzeniu Ministra Finansów. W obu wymienionych wyżej przypadkach ubytki ponadnormatywne co do zasady podlegają opodatkowaniu akcyzą.
W opinii NSA, zwolnienie dla ubytków naturalnych powinno przysługiwać w odniesieniu do rzeczywistej wielkości ubytków a nie być ograniczane do ubytków normatywnych, ustalanych w decyzji administracyjnej. Takiego ograniczenia nie przewidywał bowiem art. 14 ust. 1 dyrektywy horyzontalnej z 1992 r. Sąd podkreślił, że podatnicy winni mieć możliwość wykazania, że alkohol został faktycznie wykorzystany do produkcji zwolnionej lub stanowi tylko i wyłącznie ubytek naturalny. W innym przypadku mimo wykorzystania alkoholu do celów zwolnionych ponosiliby niesłusznie ciężar opodatkowania akcyzą, co naruszałoby reguły wspólnego rynku.
Jest to jeden z pierwszych wyroków NSA, który w tak jednoznaczny sposób wskazuje na sprzeczność polskich przepisów dotyczących opodatkowania ubytków wyrobów akcyzowych z prawem unijnym. Wynika z niego, że krajowe przepisy powinny zostać zmienione w kierunku objęcia zwolnieniem od akcyzy ubytków rzeczywistych, także w części przekraczającej normy dozwolonych ubytków, o ile podatnik wykaże, że są to ubytki naturalne, tj. wynikające z właściwości tych wyrobów. Podobna zmiana dotycząca dopuszczalnych norm zużycia alkoholu zwolnionego z akcyzy została wprowadzona do ustawy o podatku akcyzowym z dniem 1 stycznia 2016 r.
W niektórych sytuacjach omawiany wyrok może otworzyć drogę do odzyskania akcyzy od ponadnormatywnych ubytków wyrobów akcyzowych zapłaconej w przeszłości.
W razie pytań związanych z tematem Tax Alertu uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
Bartosz Bołtromiuk
bartosz.boltromiuk@ptpodatki.pl
(22) 205 22 37