VAT w imporcie towarów

Zgodnie z regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług (VAT) oraz w kontekście przepisów i procedur celnych obowiązujących w Unii Europejskiej (UE), miejscem importu towarów jest określone państwo członkowskie UE, na którego terytorium towary znajdują się po ich wprowadzeniu na teren UE. Przy realizacji importu towarów niezbędne jest precyzyjne zidentyfikowanie oraz interpretowanie przepisów celnych, w tym dotyczących klasyfikacji taryfowej towarów. Prawidłowa klasyfikacja jest kluczowa dla efektywności procesu odprawy celnej oraz kalkulacji należności przywozowych (cło i VAT importowy, ewentualnie innych jak np. podatek akcyzowy, a w przyszłości np. CBAM), jednak samo ustalenie odpowiedniego kodu taryfowego stanowi istotne wyzwanie dla wielu podmiotów. Obok klasyfikacji taryfowej, kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na wysokość należności celno-podatkowych jest prawidłowe określenie wartości celnej towarów oraz pochodzenia celnego towarów. Pochodzenie określa, do którego konkretnego kraju lub regionu należy dany towar, na przykład w ramach Unii Europejskiej. Warto zauważyć, że pochodzenie towaru nie zawsze odpowiada krajowi, z którego został on przywieziony. Przykładowo, towar może być sprowadzony z Malezji, ale jego pochodzenie może być z Chin lub Tajwanu (co ma niebagatelny wpływ na wymiar wysokości stawki cła, a w efekcie opodatkowania VAT od importu).

Należy pamiętać, że sposób rozliczenia podatku VAT zależy od zastosowanych procedur importowych na terenie UE oraz od niezbędnych dokumentów wymaganych do rozliczenia należności celnych. VAT należny od importu może zostać rozliczony w standardowej procedurze, tj. z jego faktyczną zapłatą i późniejszym odliczeniem, lecz na mocy art. 33a ustawy o podatku od towarów i usług, importerzy mają także możliwość skorzystania z uproszczonej procedury rozliczenia VAT dotyczącej importu, tj. rozliczenia bezgotówkowego VAT w deklaracji.

VAT w eksporcie towarów

Eksport towarów poza Unię Europejską (UE) zazwyczaj podlega zerowej stawce VAT (0%), pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej faktyczny wywóz towaru poza obszar celny UE. Przepisy wprowadzają otwarty katalog dokumentów, które mogą służyć jako potwierdzenie eksportu, umożliwiając zastosowanie zerowej stawki VAT. Najczęściej stosowanym dokumentem jest elektroniczny komunikat systemowy IE-599 w formacie .xml. Dodatkowo należy pamiętać, że ustawa o VAT wymienia różnorodne możliwe dowody potwierdzające wywóz towarów, które mogą kwalifikować do zastosowania stawki 0% VAT. Nawet zatem, jeśli nie uda się uzyskać komunikatu IE-599 – z różnych powodów, nie oznacza to automatycznie niemożności skorzystania z preferencyjnej stawki podatku. Niemniej organy podatkowe/celne przyjmują coraz bardziej rygorystyczne podejście w tym zakresie – także w zakresie dochowania warunków formalnych (tj. pełnej zgodności danych zawartych w zgłoszeniu z rzeczywistym przebiegiem wywozu), które może generować spory celne, a w dalszej kolejności także ryzyko kwestionowania stawki VAT 0% w eksporcie.