Uprzejmie informujemy, że 15 kwietnia 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wypowiedział się w sprawie dotyczącej zgodności z regulacjami unijnymi przepisów polskiej ustawy VAT dotyczących tzw. sankcji VAT (sprawa C-935/19).
Przedmiotem analizy były regulacje dotyczące 20% dodatkowego zobowiązania, nakładanego w sytuacji, gdy podatnik skorygował deklarację VAT po kontroli (podatkowej lub celno-skarbowej).
Wczorajszy wyrok dotyczył spółki (Grupa Warzywna sp. z o.o.), która wykazała w złożonej przez siebie deklaracji VAT kwotę do zwrotu wynikającą m.in. z zakupu nieruchomości. W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że dostawa nieruchomości była jednak zwolniona z VAT i podatek naliczony przy jej nabyciu nie podlegał odliczeniu. W związku z tym Spółka złożyła korektę deklaracji VAT, wykazując odpowiednio niższą kwotę nadwyżki do zwrotu. Nie uchroniło to spółki przed nałożeniem na nią 20% sankcji VAT. Sprawa trafiła ostatecznie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który wystąpił w tym zakresie z pytaniem prejudycjalnym.
Stanowisko TSUE
TSUE zwrócił po pierwsze uwagę, że państwa członkowskie mają prawo do wyboru sankcji w przypadku nieprzestrzegania warunków w celu skorzystania z prawa do odliczenia VAT. Niemniej, sankcje nie mogą wykraczać poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia prawidłowego poboru podatku oraz zapobieganie oszustwom podatkowym. Dla dokonania oceny, czy sankcja jest zgodna z zasadą proporcjonalności należy zaś uwzględnić (i) charakter i wagę naruszenia, którego ukaraniu służy ta sankcja, oraz (ii) sposób ustalania jej kwoty.
W świetle powyższego TSUE uznał, że artykuł 273 Dyrektywy VAT oraz zasada proporcjonalności stoją na przeszkodzie przepisom krajowym, które powodują, że sankcja nakładana jest automatycznie i organ podatkowy nie ma możliwości jej obniżenia/zróżnicowania stosownie do okoliczności zaistniałych w konkretnym przypadku, takich jak:
- powstanie nieprawidłowości w wyniku błędu, który nie wskazuje na oszustwo oraz
- brak uszczuplenia wpływów podatkowych Skarbu Państwa.
Innymi słowy, że niezgodny z przepisami unijnymi jest „automatyzm” w nakładaniu sankcji VAT.
Wskazany wyrok TSUE może być istotny dla podatników, na których – na gruncie przepisów obowiązujących po 31 grudnia 2016 r. – nałożona została sankcja VAT (w naszej opinii nie tylko w wysokości 20% stwierdzonej przez organ nieprawidłowości). Jeśli bowiem możliwe będzie wykazanie, że sankcja została nałożona bez uwzględnienia występujących w danym przypadku okoliczności „łagodzących” (brak oszustwa podatkowego i uszczuplenia wpływów Skarbu Państwa), to będzie to uzasadniało wystąpienie z wnioskiem o wznowienie postępowania i rewizję wymiaru sankcji, a w najkorzystniejszym scenariuszu – jej całkowite wyeliminowanie.
W sytuacji jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematem naszego Tax Alertu, uprzejmie prosimy o kontakt.
KONTAKT
Maciej Grochulski
Partner
maciej.grochulski@ptpodatki.pl
+48 205 22 08
Aneta Gniewkiewicz
Doradca podatkowy
aneta.gniewkiewicz@ptpodatki.pl
+48 205 22 18