TAX ALERT 8/2021- KORZYSTNE WYROKI TSUE W POLSKICH SPRAWACH – ROZLICZANIE WNT I MOŻLIWOŚĆ SKORYGOWANIA FAKTUR Z NIENALEŻNIE WYKAZANYM VAT

Uprzejmie informujemy, iż w dniu wczorajszym (tj. 18 marca 2021 r.) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyroki w sprawach dotyczących zgodności przepisów polskiej ustawy VAT z regulacjami unijnymi w zakresie:

• uzależnienia skorzystania z prawa do odliczenia VAT naliczonego z tytułu WNT w tym samym okresie, w którym podatek ten jest należny, od wykazania VAT należnego w deklaracji podatkowej złożonej w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca powstania obowiązku podatkowego (sygn. C-895/19);
• możliwości dokonania korekty faktur z nienależnie wykazanym VAT przez podatnika działającego w dobrej wierze, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały prawidłowo rozliczone (sygn. C-48/20).

Wyrok w sprawie C-895/19

Wyrok dotyczy zasad rozliczania VAT z tytułu WNT polegających na możliwości odliczenia VAT naliczonego w okresie późniejszym niż okres, w którym został wykazany VAT należny (szyk rozwarty). W praktyce przepisy te mogą skutkować koniecznością ponoszenia odsetek za zwłokę (rozliczenie VAT przestaje być neutralne). Zgodność tych regulacji z przepisami unijnymi była przedmiotem rozbieżnych orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych.

W sprawie analizowanej przez TSUE zostało wskazane, że w związku w opóźnieniem w otrzymaniu faktury, błędnym zaklasyfikowaniem transakcji lub pomyłkami osoby sporządzającej rejestry i deklaracje VAT, spółka nie była w stanie wykazać VAT należnego z tytułu WNT w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (ani też w ciągu 3 kolejnych miesięcy). W związku z tym spółka wykazywała ów VAT po upływie ww. terminu, w drodze korekty złożonej przez siebie deklaracji podatkowej.

Spółka wystąpiła z wnioskiem o interpretację indywidualną w celu potwierdzenia, że – nawet jeśli dokona korekty po upływie 3 miesięcy – może odliczyć VAT naliczony w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym został wykazany VAT należny. Uzyskana interpretacja indywidualna była negatywna, a sprawa trafiła ostatecznie do TSUE.

TSUE stwierdził, że polskie regulacje [art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) ustawy VAT] są niezgodne z przepisami unijnymi w zakresie, w jakim uzależniają prawo podatnika do odliczania VAT naliczonego z tytułu WNT od wykazania VAT należnego w deklaracji VAT w ustalonym terminie, w przypadku braku uwzględnienia w danej sprawie wszystkich istotnych okoliczności, a w szczególności dobrej wiary podatnika.

Skutkiem wyroku TSUE (na przyszłość) powinno być zaprzestanie egzekwowania zakwestionowanych przepisów przez organy, a co za tym idzie powrót do wcześniejszej praktyki, w myśl której odliczenie VAT z tytułu WNT możliwe było/jest w tym samym okresie, w którym został wykazany VAT należny, nawet jeśli rozliczenie to następuje w drodze korekty po upływie 3- miesięcznego od pierwotnego terminu. Nie ma przy tym żadnych racjonalnych powodów, dla których omawiane orzeczenie nie miałoby się stosować także w innych przypadkach niż WNT, w których w ustawie VAT przewidziane zostało podobne rozwiązanie, tj. importu usług czy krajowej dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca.

Natomiast podatnicy, którzy na podstawie zakwestionowanych przepisów w przeszłości uiścili w takich sytuacjach odsetki za zwłokę (wykazując podatek naliczony w innych/późniejszych miesiącach niż podatek należny) mogą także rozważyć kroki w celu ich odzyskania – należy wszakże mieć wówczas na uwadze złożoność tego procesu.

Wyrok w sprawie C-895/19 UAB „P.”

W rozpatrywanej sprawie spółka z siedzibą na Litwie udostępniała litewskim spółkom transportowym karty paliwowe umożliwiające tym spółkom zaopatrywanie się w paliwo na niektórych stacjach paliw znajdujących się na terytorium Polski. Uznając, że działalność spółki polegała na zakupie paliwa od polskich stacji paliw w celu odsprzedaży go następnie litewskim spółkom transportowym przy użyciu kart paliwowych, spółka wystawiła tym spółkom faktury na dostawy paliwa, wykazując na nich kwotę VAT (transakcje były więc uznawane za transakcje łańcuchowe, „pod prąd” orzeczeniom TSUE).

W wyniku przeprowadzonego postępowania organ określił zobowiązanie podatkowe spółki z tytułu VAT, nadpłatę za dane okresy oraz kwotę VAT podlegającą zapłacie w trybie art. 108 ustawy VAT. Ponadto organ uznał, że spółka nie mogła skorzystać z prawa do odliczenia VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez stacje paliw. Sprawa trafiła przed sąd administracyjny, który wystosował z kolei zapytanie w trybie prejudycjalnym.

TSUE stwierdził, że artykuł 203 Dyrektywy VAT oraz zasady proporcjonalności i neutralności należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom krajowym, które w konsekwencji wszczęcia procedury kontroli podatkowej nie zezwalają podatnikowi działającemu w dobrej wierze na korektę faktur z nienależnie wykazanym VAT, mimo że odbiorca tych faktur miałby prawo do zwrotu tego podatku, gdyby transakcje wykazane na tych fakturach zostały należycie rozliczone.

W wyroku TSUE stanął na stanowisku, że odmowa przyznania możliwości korekty faktur z nienależnie wykazanym VAT, podczas gdy dostawy paliwa dokonane przez stacje paliw na rzecz spółek transportowych również podlegają opodatkowaniu VAT, sprowadzałaby się do nałożenia na skarżącą obciążenia podatkowego z naruszeniem zasady neutralności VAT.

Należy wszakże podkreślić, iż w polskim prawie podatkowym nie funkcjonuje przepis, który wprost zakazywałby korekty faktur (w tym z błędnie/nienależnie wykazanym VAT) po wszczęciu/w okresie trwania kontroli. Funkcjonuje jedynie przepis, który w takim wypadku zakazuje korekty deklaracji podatkowych złożonych za okres objęty weryfikacją (do czasu zakończenia kontroli). Stąd należy założyć, że finalny wydźwięk/zasięg oddziaływania tego wyroku będzie jeszcze przedmiotem dyskusji.

Z pewnością jednak wyrok ten będzie mieć istotne znaczenie nie tylko w razie ew. kwestionowania transakcji/rozliczeń z wykorzystaniem kart paliwowych, na tle których zapadł (w tym kontekście vide interpretacja ogólna z 15 lutego 2021 r. dotycząca VAT i kart paliwowych), jak i innych transakcji, w których stwierdzone zostanie wystawienie tzw. pustej faktury.

W sytuacji jakichkolwiek pytań lub wątpliwości związanych z tematem naszego Tax Alertu, uprzejmie prosimy o kontakt.

KONTAKT

Maciej Grochulski
Partner
maciej.grochulski@ptpodatki.pl
22 205 22 08

Aneta Gniewkiewicz
Doradca podatkowy
aneta.gniewkiewicz@ptpodatki.pl
22 205 22 18